อ่านแล้วผอม ? เมื่อพฤติกรรมการกินที่ผิดปกติ มีผลมาจากการอ่านหนังสือ

ผอม เพราะอ่าน อ่านแล้วผอม ? เมื่อพฤติกรรมการกินที่ผิดปกติ มีผลมาจากการอ่านหนังสือ

จริงหรือไม่ ? ที่พฤติกรรมการกินที่ผิดปกติมีผลมาจากการอ่านหนังสือ

แม้จะมีข้อมูลน้อยมากเกี่ยวกับพฤติกรรมการอ่านที่ส่งผลต่อภาวะผิดปกติของร่างกาย แต่ในงานวิจัยชิ้นล่าสุดได้เปิดเผยถึงประโยชน์และอันตรายของการอ่านที่ส่งผลกระทบต่อพฤติกรรมการกิน!

อ่านแล้วผอม

มีเหตุผลมากมายที่ทำให้คนอ่านหนังสือ ไม่ว่าในแง่ของการผ่อนคลายจากวันธรรมดาที่แสนทรหด, หลบหลีกจากผู้คนที่ไม่คุ้นเคย หรือหลีกหนีความจริงไปสู่ความฝันทั้งที่ไม่ได้หลับตา ซึ่งเราเองอาจไม่ได้ถามตัวเองอย่างจริงจังว่าทำไมถึงอ่านหนังสือ แต่เรามักจะหยิบหนังสือมาอ่านเสมอเมื่อเจอสถานการณ์ที่คลุมเครือเสมอ

คำถามที่ว่าทำไมมนุษย์ลงทุนเวลามากมายในการอ่าน ช่างดูน่าสนใจไม่น้อยเลยสำหรับนักวิจัย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อพูดถึงนวนิยายและกวีนิพนธ์ ที่คำตอบนั้นแสดงให้เห็นว่าธรรมชาติของมนุษย์ก็ไม่ได้ต่างอะไรกับเรื่องราวในวรรณกรรมเหล่านั้นเลย

ตลอดเวลาหลายสิบปีที่นักวิจัยด้านการเรียนรู้ทางวรรณกรรมพยายามหาเหตุผลว่าทำไมมนุษย์ถึงอ่านนวนิยาย ความจริงที่เด่นชัดปรากฎขึ้นและหลายคนน่าจะทราบดีถึงเหตุผลง่าย ๆ นี้ “ฉันอ่าน เพราะฉันต้องการความสุขน่ะสิ” ใช่แล้ว เพราะความรื่นรมย์บันเทิงที่ผู้คนก็เสพติดมันอย่างจัง ทำให้นวนิยายและวรรณกรรมเป็นที่ต้องการของมนุษย์มาหลายยุคสมัย แต่อีกแง่มุมก็แฝงไปด้วยประโยชน์ต่าง ๆ ที่น่าเหลือเชื่อ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเพื่อฝึกฝนทักษะด้านความรู้ความเข้าใจในมนุษย์โดยปราศจากความเสี่ยงในโลกแห่งความเป็นจริง

เพราะฉะนั้นคุณเลยไม่จำเป็นจะต้องไปยืนจ้องหน้าฆาตกรอีกต่อไป เพียงแค่เรียนรู้พฤติกรรมนักฆ่าจากโลกนวนิยาย

อ่านแล้วผอม

กลับมาที่ประเด็นหลักที่ว่า “การอ่านส่งผลต่อพฤติกรรมการกินที่ผิดปกติหรือไม่?” เพื่อที่จะหาผลกระทบของการอ่านที่ส่งผลต่อการกินที่ผิดปกตินี้ ข้อมูลที่เรานำมาจึงเป็นการร่วมมือระหว่างผู้วิจัยกับองค์กรการกุศลเกี่ยวกับการกินของประเทศอังกฤษ ออกแบบแบบสอบถามออนไลน์ที่เกี่ยวกับนิสัยการอ่านกับสุขภาพจิตโดยเฉพาะ (เน้นกลุ่มเป้าหมายไปที่ผู้ที่มีความผิดปกติด้านการกิน) ซึ่งการทำการวิจัยนี้ มีผู้เข้าร่วมกว่า 855 คน (โดย 773 คนในนี้เคยเป็นมีพฤติกรรมการกินที่ผิดปกติมาก่อน)

ข้อมูลเพิ่มเติม

Eating disorders คือพฤติกรรมการกินที่ผิดปกติ อันเป็นภาวะซับซ้อนอยู่พอสมควร และไม่ได้เกี่ยวข้องแค่ในเรื่องของการบริโภคเท่านั้น แต่ยังมีหลายปัจจัยที่ทำให้เกิดพฤติกรรมดังกล่าว ได้แก่ ปัจจัยทางด้านร่างกาย จิตใจ ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล สังคม และค่านิยมต่าง ๆ ที่เน้นย้ำให้บุคคลเห็นว่า “ความผอมคือสิ่งสวยงาม” หรือ “คนที่สวยจะต้องมีรูปร่างที่ดีเท่านั้น” ซึ่งเมื่อเกิดความคิดดังกล่าว อาจจะนำไปสู่การแสวงหาวิธีสู่ความผอม ทั้งวิธีที่ดีต่อสุขภาพและวิธีที่นำไปสู่หายนะ

แล้วเราก็พบว่า 69% ของผู้ที่เคยมีพฤติกรรมการกินที่ผิดปกติมาก่อน ให้ข้อมูลว่าการอ่านนวนิยายและสารคดีช่วยให้การกินที่ผิดปกตินี้ดีขึ้น โดย 36% กล่าวว่าการอ่านหนังสือทั้งประเภทนวนิยายและไม่ใช่นวนิยายมีประโยชน์ต่อพวกเขามากเลยล่ะ และเมื่อเจาะลึกไปที่การให้คะแนนในด้านของประโยชน์และโทษของการอ่านที่ส่งผลต่อการกินที่ผิดปกติ 15% ของผู้ทำแบบสอบถามยังให้คะแนน “นวนิยาย” ว่ามีประโยชน์ในการช่วยให้พฤติกรรมการกินที่ผิดปกติดีขึ้นกว่าการอ่านประเภทอื่นอีกด้วย

แล้วการอ่านนวนิยายนั้นส่งผลในแง่บวกหรือลบกับพฤติกรรมกิน? จากผลสำรวจนี้ชี้ให้เห็นทั้งมุมร้ายและดีของการอ่าน เช่น ผู้หญิง วัย 18 ปี ได้รับการฟื้นฟูการกินที่ผิดปกติเมื่อได้อ่าน และยังกล่าวว่า การอ่านเตือนให้รู้ว่าทำไมถึงอยากอดอาหาร และช่วยลบล้างความคิดที่ไร้เหตุผลเหล่านั้น แต่ก็มีผู้ทำแบบสำรวจบางคนกล่าวว่า การอ่านหนังสือนี่แหละส่งผลทางลบต่อพฤติกรรมการกินของพวกเขาให้ดูเลวร้ายลง

หลายคนที่ตอบแบบนั้นยังกล่าวอีกว่า การอ่านทำให้พฤติกรรมการกินของเขาย่ำแย่อย่างมาก ทั้งนี้นักวิจัยได้ให้ความเห็นไว้ว่า ปัจจัยสำคัญที่ทำให้ทัศนะการอ่านของผู้ที่มีความปกติทางด้านการกิน อยู่ที่กลุ่มก้อนความคิดและทัศนคติความเชื่อที่มีต่อตนเองเป็นสำคัญ เพราะหากตัวเขาเองยังรู้สึกติดกับในความผิดปกติที่ว่า มองตัวเองในแง่ลบตลอดมา รวมถึงความเชื่อที่ทำให้ความนับถือตนเองต่ำ แม้การอ่านข้อความบางประโยคที่ดูผิวเผินเหมือนถ้อยคำธรรมดา ก็สามารถทำให้ผู้อ่านกลุ่มนี้รู้สึกแย่ได้ เช่น อ่านแล้วรู้สึกว่าตัวเองอ้วนจัง ซื้อยาลดน้ำหนักมาทานดีกว่า หรือกระตุ้นความคิดบางอย่างให้เริ่มที่จะอดอาหารแบบแปลก ๆ สิ่งนี้ชี้ให้เห็นว่าบุคคลนั้นมีทักษะการอ่านไม่แข็งแรง ไม่สามารถตีความได้แตกฉาน และมีแง่มุมหรือทัศนคติด้านลบต่อตนเองอยู่มาก

อ่านแล้วผอม

แม้ไม่ใช่นวนิยายที่เกี่ยวข้องกับอาหารหรือรักสุขภาพก็ตาม แต่การอ่านสามารถส่งผลกระทบต่อพวกเขาได้เสมอตาม อัตถิภาวนิยม – การรับรู้ตนเอง เช่น ชาย วัย 27 ได้อ่านหนังสือนวนิยายวิทยาศาสตร์เล่มหนึ่งจนจบแล้วเกิดภาวะเบื่ออาหารอย่างรุนแรง เพราะมีอัตถิภาวนิยม*ในแง่มุมที่ไม่ดี

อ่านแล้วผอม

ข้อมูลเพิ่มเติม

อัตถิภาวนิยม (Existentialism) มาจากภาษามคธ | อัต – ความเป็นอยู่ + ภาวะ = สภาพความเป็นอยู่ ซึ่งเมื่อรวมกับ ภาววาท แล้ว จะหมายถึงเรื่องที่กล่าวถึงความมีอยู่ของตนเอง ที่ส่งผลต่อการเลือกกระทำ ตัดสินใจ และรับผิดชอบในสิ่งที่ตัดสินใจไปแล้ว

ผอม เพราะอ่าน

Bibliotherapy บำบัดพฤติกรรมการกินที่ผิดปกติด้วยการอ่าน

จากการทำการวิจัยเกี่ยวกับการอ่านและพฤติกรรมการกินที่ผิดปกติด้วยการอ่าน ได้ข้อสรุปสำคัญดังต่อไปนี้

ผู้ที่มีความผิดปกติจะสามารถเลือกอ่านหนังสือหรือข้อความที่ไม่ส่งผลกระทบต่อจิตใจ หรือหลีกเลี่ยงข้อความหรือหนังสือบางประเภทอย่างมีนัยยะสำคัญ
เพื่อช่วยบรรเทาอาการผิดปกติให้ดีขึ้น หลายคนเจาะจงเลือกหนังสือที่มีเนื้อหาในการแก้ไขพฤติกรรมความผิดปกติดังกล่าว และส่วนใหญ่เป็นหนังสือ Self-Help book หรือ หนังสือช่วยเหลือตัวเอง รวมถึงหนังสือสารคดีและนวนิยายต่าง ๆ
การอ่านบำบัดมีส่วนช่วยให้พฤติกรรมการกินดีขึ้นมากกว่าทำให้แย่ลง แต่ทั้งนี้บุคคลจะต้องไม่มีทัศนคติและความคิดแง่ลบกับพฤติกรรมการกินที่ผิดปกติของตนเองมากเกินจงส่งผลให้เกิดความผิดปกติทางจิต
การอ่านนวนิยายที่มีตัวละครมีลักษณะผิดปกติทางการกิน ส่งผลต่อผู้อ่านที่มีความผิดปกติทางการกินมากขึ้น หรือมากกว่าการอ่านนวนิยายธรรมดา ทั้งด้านของอารมณ์, ความนับถือตนเอง, ความรู้สึกต่อร่างกาย รวมถึงพฤติกรรมการกินและการออกกำลังกาย
ยังมีคนจำนวนมากที่เสาะหานวนิยายที่มีตัวละครมีลักษณะผิดปกติทางการกิน เพื่อที่จะทำให้ตัวเองรู้สึกแย่ลง – ครอบงำตนเองให้เกิดการแข่งขันมากขึ้น (เช่น ผอมกว่าตัวเอกสิ) หรือจมอยู่ในความคิดที่ผิดปกติ (เช่น ต้องผอมกว่าเกณฑ์ถึงจะสวย)
การอ่านที่ไร้ประสิทธิภาพจะทำให้ผู้อ่านที่มีความผิดปกติทางการกินรู้สึกผิดหนักกว่าเดิม เช่น ทำไมเอาเวลามานั่งอ่านหนังสือ แทนที่จะออกกำลังกายหรืออดอาหารให้ผอมกว่านี้ ส่วนในแง่ของผู้อ่านที่มีประสิทธิภาพจะได้รับแรงบันดาลใจและฟื้นฟูตัวเองจากการอ่านได้