ถามเป็นได้เปรียบ
.
ปฏิเสธไม่ได้ว่าเราทุกคนใช้ชีวิตอยู่เพื่อหาคำตอบ เมื่อเราอยู่ท่ามกลางสังคมที่มีความหลากหลายทางความคิดอย่างชัดเจน การตั้งคำถามจึงเป็นเรื่องสำคัญ ที่ถือเป็น Soft Skill ที่ทุกคนควรมีติดตัวไว้ เพราะหากเรายิงคำถามไปผิด ๆ สุดท้ายแล้วเราจะได้คำตอบที่ไม่ได้สร้างประโยชน์กับชีวิตเลยแม้แต่น้อย
.
.
คำถามที่ถูกต้องเท่านั้นที่สำคัญไปกว่าคำตอบที่ถูกต้อง
Warren Buffett
.
บางเรื่องในชีวิตไม่ได้มีคำตอบเพียงอย่างเดียว เมื่อเรารู้ว่าจะถามอะไร ถามด้วยการตั้งคำถามแบบ ถูกต้อง และ ดี เราก็จะได้คำตอบที่อยากได้ อีกทั้งวิธีการตั้งคำถามที่ดีถือเป็นพื้นฐานของการเรียนรู้ที่ดีที่สุดอย่างไม่สิ้นสุด แต่หากเราเริ่มต้นคำถามอย่างไม่มีชั้นเชิง สักแต่ว่าอยากถามก็ถาม คำตอบที่ได้มานั้นก็จะไม่ก่อให้เกิดการเรียนรู้อะไรเลย
.
ปัญหาของการตั้งคำถาม หลัก ๆ คือ การขาดความยั้งคิดและถามผิดประเด็น ไม่ตรงคำตอบที่อยากได้เพราะไม่ผ่านการไตร่ตรอง ฉะนั้นหากอยากได้คำตอบที่ดี การตั้งคำถามจะต้องไม่ใช่คำถามปลายปิดที่ตอบว่า ‘ใช่’ หรือ ‘ไม่ใช่’ แต่ต้องเป็นคำถามที่ใส่ไอเดียและมุมมองต่าง ๆ ลงไป เพื่อนำไปสู่คำตอบที่ต่อยอดและแตกหน่อ การได้คำตอบดี ๆ ไม่ใช่เรื่องยาก แต่เป็นวิธีการตั้งคำถามเพื่อให้ได้คำตอบที่ดีต่างหากที่ยากยิ่งกว่า
สตีฟ มิลเลอร์ (Robert S. Miller ) นักลงทุนและนักพลิกฟื้นองค์กรผู้โด่งดัง เขาเป็นที่ตัองการตัวอย่างมากจนได้รับค่าจ้างสูงลิ่วตลอด 3 ทศวรรษที่ผ่านมา สตีฟเคยเล่าเรื่องเกี่ยวกับ ‘หายนะในอุตสาหกรรมยานยนต์แห่งหนึ่ง’ ในหนังสือของเขา ‘The Turnaround Kid: What I learn Rescuing America’s Most Troubled Companies’
.
.
แทนที่จะถามว่า ‘เกิดอะไรผิดพลาดขึ้นเหรอ’ เพื่อรับฟังคำตอบที่เป็นการแก้ตัว มิลเลอร์กลับเปลี่ยนวิธีการซักถามด้วยการถามไวตอบไวอย่างตรงจุดเพื่อรับฟังคำอธิบายที่ไม่ใช่คำแก้ตัว เช่น “อะไรทำให้เรามาถึงจุดนี้” “คุณมีวิธีการแก้ไขปัญหาอย่างไร” หรือ “คุณคิดเห็นอย่างไรกับเรื่องนี้” เพื่อมองเห็นภาพรวมของปัญหาที่เป็นภัยคุกคามหลักของธุรกิจอย่างตรงไปตรงมา โดยไม่ปิดกั้นว่ามันจะเป็นข่าวร้ายหรือข่าวดี
.
จากนั้นจะเริ่มจัดการปัญหาที่มีด้วยวิธีที่ ‘ไร้ความกลัวและความรู้’ ด้วยการตัดสินใจอย่างเด็ดขาดที่แม้จะสร้างความเจ็บปวดและทำให้ถูกเกลียดชังในภายหลังก็ตาม
.
ถ้าคุณอยากแก้ไขปัญหาร้ายแรง ก็จงมองหามันและห้ามเบือนสายตาหนีเมื่อเจอ
การตั้งคำถามที่ถูกต้องและดี ไม่ได้จำเป็นเฉพาะแค่ในแง่ของธุรกิจเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการใช้ชีวิตประจำวันต่าง ๆ ที่จำเป็นต้องซักถาม เช่น การซักถามหลังคาบเรียนเพื่อให้เกิดการเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ การยกมือถามเมื่อเกิดข้อสงสัยในการเสนองานหรือในที่ประชุม หรือแม้แต่การถามอาการป่วยไข้ที่มีต่อหมอ
.
.
คำถามวินิจฉัยระบุปัญหา สาเหตุ และการตอบสนอง แล้วพาคุณไปถึงยังลำดับต่อไป
.
เพราะการเริ่มต้นถามด้วยคำถามที่ถูกต้องและตรงจุดจะทำให้ขอบเขตของคำถามไม่สะเปะสะปะ เหมือนเล็งเป้าปืนได้ตรงแท่นยิง เมื่อถามต่อไปเรื่อย ๆ คำถามที่ถูกต้องและดีจะยิ่งช่วยเค้นคำตอบที่มีประโยชน์ออกมา จนสามารถมองเห็นภาพรวมของเรื่องที่อยากรู้ได้ทั้งหมด
.
.
.
.
เบตตี้ พริสเตรา (Betty Pristera) นักบำบัดที่ไม่ใช้ความเป็นนักบำบัดเข้าแก้ไขปัญหา แต่จะใช้วิธีการถามอย่างเห็นอกเห็นใจเพื่อรับฟังสาเหตุ โดยการให้คนไข้พูดถึงปัญหาอย่าง ‘เปิดใจ’ โดยที่เธอ ‘ตั้งใจฟัง’ เช่น คำถามที่ทำให้คนถูกถามรู้สึกปลอดภัยจนกล้าที่จะระบายความโศกเศร้าหรือความลับในใจให้ฟังได้
.
ซึ่งบางครั้งอาจไม่ใช่คำถามตรง ๆ ทางการบำบัด เป็นวิธีการถามที่เชื่องช้า นิ่มนวล และประณีต เพื่อให้คนไข้ของเธอรู้สึกปลอดภัยที่จะอ่อนแอ เช่น อาจเริ่มต้นคำถามด้วยประโยคว่า ‘วันนี้เป็นยังไงบ้าง’
.
.
.
.
.
.
คำถามใช้เป็นอาวุธได้ ถ้าคุณต้องเผชิญหน้ากับคนมีอำนาจ ก็ต้องมีความก้าวร้าวประกอบอยู่ด้วย
.
จอร์จ รามอส (Jorge Ramos) นักข่าวผู้เผชิญหน้ากับ โดนัลด์ ทรัมป์ (Donald John Trump) ในงานแถลงข่าวที่เมืองดูบิวค์ รัฐไอโอวา เรื่องการเนรเทศผู้อพยพกว่า 11 ล้านคนที่ไม่มีเอกสารอพยพออกจากสหรัฐฯ เพราะการไม่มีเอกสาร ก็ไม่สมควรเป็นพลเมืองสหรัฐฯ
.
.
.
.
เกวิน นิวซัม (Gavin Newsom) ผู้ว่าการรัฐแคลิฟอร์เนียคนปัจจุบัน หรืออดีตนายกเทศมนตรีที่อายุน้อยที่สุดที่ได้รับเลือกในแซนแฟรนซิสโกในรอบมากกว่าหนึ่งทศวรรษ ผู้สร้างนิยามให้ตัวเองจากความขัดแย้งและขึ้นชื่อเรื่องการยินดีทดลอง เขาได้ตั้งคำถามที่นำพาเขามายืนอยู่แถวหน้าในการเปลี่ยนแปลงทางสังคมอันน่าทึ่งและเป็นที่ถกเถียง คำถามง่าย ๆ ที่ผุดขึ้นมาว่า ‘ฉันได้รับเลือกตั้งมาทำอะไร’
.
แต่คำถามแปลกประหลาดและความคิดแปลกแยกทำให้เขาก้าวมาถึงจุดนี้
.
เขาคือคนไม่กี่คนที่เห็นชอบให้ศาลาว่าการของสหรัฐฯ ออกทะเบียนสมรสให้กับคู่รักเพศเดียวกันได้ ในเดือนกุมภาพันธ์ 2004 แม้จะมีเสียงกร่นด่าจากเพื่อนรวมพรรคการเมืองเดโมแครต แต่ก็ได้ใจประชาชนไปเต็ม ๆ เพราะต่อมาเขาชนะการเลือกตั้งใหม่ด้วยคะแนนเสียงกว่า 72% ในปี 2007 และ 10 ปีต่อมา
.
ในปี 2015 การสมรสของคนเพศเดียวกันก็ได้รับการโหวตให้ถูกกฎหมายในเวลาต่อมา สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นได้จากการตั้งคำถามอย่างสร้างสรรค์ของ นิวซัม คำถามที่ดูทะเยอทะยาน สร้างแรงบันดาลใจ บางครั้งก็พลิกฟ้าพลิกดิน ที่ประกอบด้วยความเสี่ยง ท้าทาย แต่ก็ได้ผจญภัย ได้ทางออกใหม่ ๆ และบรรลุเป้าหมายของชีวิต
.
.
ยังมีเทคนิคการถามในสถานการณ์ต่าง ๆ อีกมากมายจากหนังสือ ‘ถามเป็นได้เปรียบ’ : แฟรงค์ เซสโน จากสำนักพิมพ์ Amarin How-To เพราะคนที่ถามเป็น รู้จักตั้งคำถามและกล้าที่จะถามได้สิ่งที่ต้องการก่อนคนอื่นเสมอ
.
.
.
หากรู้วิธีถามคำถามที่ใช่ในเวลาที่เหมาะสม เราทุกคนย่อมต้องได้สิ่งที่ตนต้องการ ภายในเล่มเล่าเรื่องราวนับสิบของคนที่ใช้คำถามเพื่อค้นพบและเป็นเลิศ ไม่ว่าคุณจะกำลังพยายามบริหารโครงการ แก้ไขปัญหา หรือเผชิญหน้าฝ่ายตรงข้าม . เรื่องราวเหล่านี้ล้วนสร้างแรงบันดาลใจ ทำให้เห็นว่าจะถามอย่างไร ฟังเพื่อค้นหาอะไร และเชื่อมโยงคำถามเข้ากับเป้าหมายได้อย่างไร
.
.
.
.
.
.
คำถามช่วยให้เราทลายอุปสรรค ชี้จุดทางแก้ และสำรวจวิธีใหม่ในการทำสิ่งต่างๆ เป็นเส้นนำทางเราไปสู่ความสำเร็จ
.